ทางเท้า ก้าวเดินสู่ความเท่าเทียม กับการพัฒนาที่ขับเคลื่อนโดยพลเมือง

Key Takeaway

• ทางเท้าเป็นพื้นที่สำคัญของเมือง ช่วยให้คนเดินได้สะดวก ปลอดภัย และเชื่อมโยงชีวิตประจำวันเข้ากับสังคมรอบตัว ทางเท้าที่ดียังสะท้อนคุณภาพชีวิตและภาพลักษณ์ของเมือง
• ทางเท้าหลายแห่งไม่เรียบ วัสดุไม่ทนทาน และโดนรถจักรยานยนต์หรือร้านค้าขวางทาง ทำให้การเดินลำบาก เสี่ยงเกิดอุบัติเหตุ และทำให้การใช้ชีวิตประจำวันลำบากกว่าเดิม
• ประชาชนสามารถร่วมแจ้งปัญหาผ่านไลน์ Traffy Fondue หรือทำงานร่วมกับชุมชนในการดูแลพื้นที่ การมีส่วนร่วมช่วยให้ฟุตบาทปลอดภัย ใช้งานได้จริง และเป็นของทุกคนจริงๆ
• ผู้ว่าฯ ชัชชาติ ลงพื้นที่สำรวจปัญหาจริงและกำหนดมาตรฐานทางเท้าที่ปลอดภัย แข็งแรง และเข้าถึงได้ทุกคน โครงการเน้นการแก้ไขตรงจุด และสร้างทางเท้าที่ยั่งยืนและเป็นระเบียบสำหรับทุกพื้นที่ในกรุงเทพฯ

เวลาเราเดินไปตามถนนในกรุงเทพฯ หรือเมืองใหญ่ๆ ของไทย หลายครั้งที่ต้องคอยหลบรถจักรยานยนต์บนฟุตบาท เดินอ้อมร้านค้าที่ตั้งแผง หรือสะดุดกับพื้นทางเท้าที่แตกร้าว บางครั้งก็อดคิดไม่ได้ว่า “เรากำลังเดินบนฟุตบาทจริงๆ หรือกำลังฝึกผจญภัยกันแน่?” 

ปัญหาทางเท้าที่คนไทยต้องเจอ ทั้งฟุตบาทไม่ทนทาน รถจักรยานยนต์ ร้านค้าบนทางเท้า การออกแบบที่ไม่คิดถึงผู้พิการและผู้สูงอายุ หรือปัญหาคนไร้บ้านบริเวณทางเท้า กลายเป็นเรื่องใกล้ตัวที่กระทบชีวิตประจำวันของทุกคน ถึงเวลาแล้วที่เราจะลุกขึ้นมาสร้างทางเท้าให้ดี เพื่อชีวิตที่ดีกัน!

ทำไม ‘ทางเท้า’ ถึงสำคัญกับชีวิตเมือง

ฟุตบาท หรือทางเท้าอาจดูเหมือนเป็นพื้นที่เล็กๆ ริมถนน แต่จริงๆ แล้วกลับเป็นเส้นเลือดฝอยของเมือง ที่เชื่อมโยงผู้คนเข้าหากันและกับสังคมรอบตัว ถ้าทางเท้าดี การเดินทางก็ราบรื่น ชีวิตประจำวันก็สะดวกขึ้นเหมือนกัน   

ทางเท้ากับคุณภาพชีวิตคนเดินถนน

การเดินบนทางเท้าที่ราบเรียบและปลอดภัย ช่วยให้ผู้คนใช้ชีวิตประจำวันได้สะดวกขึ้น ไม่ว่าจะเดินไปตลาด โรงเรียน หรือที่ทำงาน ทางเท้าที่ดีทำให้การเดินไม่ใช่เรื่องลำบาก แต่กลายเป็นกิจกรรมที่สบายใจและช่วยเสริมสุขภาพ เมืองที่มีทางเท้าพร้อมใช้งาน ยังเปิดโอกาสให้ผู้คนเลือกเดินมากขึ้น ลดการใช้รถ และทำให้ชีวิตในเมืองมีจังหวะที่ผ่อนคลาย เป็นมิตรกับทั้งคนและสิ่งแวดล้อมในเวลาเดียวกัน

ทางเท้ากับความปลอดภัยและการเข้าถึง (Accessibility)

ทางเท้าที่แข็งแรง เรียบเสมอ และไม่มีสิ่งกีดขวาง คือพื้นฐานของความปลอดภัยในการใช้ชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะสำหรับเด็ก ผู้สูงอายุ และผู้พิการที่ต้องพึ่งพาทางเท้าเป็นหลัก หากออกแบบให้มีทางลาด ราวจับ หรือพื้นผิวที่ไม่ลื่น ทุกคนก็สามารถเดิน เคลื่อนไหว หรือใช้รถเข็นได้อย่างมั่นใจ ทางเท้าที่เข้าถึงได้สำหรับทุกคน ไม่ได้แค่ป้องกันอุบัติเหตุ แต่ยังสะท้อนว่าเมืองแห่งนี้เคารพสิทธิและศักดิ์ศรีของผู้คนจริงๆ

ทางเท้ากับภาพลักษณ์ของเมืองและเศรษฐกิจท้องถิ่น

ทางเท้าที่สวยงามและเป็นระเบียบ ไม่ได้แค่ทำให้การเดินไปไหนมาไหนสะดวก แต่ยังสร้างความประทับใจให้นักท่องเที่ยว เมืองที่มีฟุตบาทสะอาด เดินง่าย และปลอดภัย มักถูกมองว่าน่าอยู่และมีคุณภาพการจัดการที่ดี สิ่งนี้ดึงดูดนักท่องเที่ยวและสร้างบรรยากาศที่เอื้อต่อการค้าขาย ร้านอาหาร ร้านกาแฟ หรือกิจกรรมท้องถิ่นต่างๆ ก็พลอยคึกคักตามไปด้วย ดังนั้น ทางเท้าที่ดีจึงไม่ใช่แค่โครงสร้างพื้นฐาน แต่เป็นแรงขับเคลื่อนเศรษฐกิจและภาพลักษณ์เชิงบวกของเมืองทั้งระบบเลยก็ว่าได้

ปัญหาทางเท้าในกรุงเทพฯ ที่เราพบเจอทุกวัน

ทุกวันนี้การเดินบนฟุตบาททางเท้ากลายเป็นเรื่องยากลำบากมาก เพราะต้องคอยหลบรถจักรยานยนต์ ร้านค้า หรือพื้นที่แตกร้าว ปัญหาเหล่านี้สะท้อนถึงความไม่พร้อมของเมืองในการรองรับชีวิตประจำวันของทุกคน 

ฟุตบาทไม่เรียบ เป็นอันตราย

หลายพื้นที่ในกรุงเทพฯ ทางเท้าเต็มไปด้วยพื้นผิวแตกร้าว ขอบสูงต่ำ หรือกระเบื้องหลุด ทำให้การเดินกลายเป็นเรื่องท้าทายและเสี่ยงสะดุดล้มทุกวัน ไม่ว่าจะเป็นผู้สูงอายุ เด็ก หรือคนที่กำลังรีบๆ เดิน ฟุตบาทไม่เรียบสร้างความลำบาก ทำให้บางคนเลี่ยงเดินและพึ่งพารถแทน ส่งผลทั้งต่อสุขภาพ ความสะดวกในการใช้ชีวิต และลดโอกาสที่เมืองจะเป็นพื้นที่สำหรับทุกคนจริงๆ

ใช้วัสดุไม่ทนทาน

ทางเท้าในกรุงเทพฯ ใช้วัสดุที่เสื่อมสภาพง่าย ทั้งกระเบื้องบาง ปูนที่แตกร้าวเร็ว หรือพื้นผิวที่ลื่นเมื่อเจอน้ำฝน เมื่อวัสดุไม่ทนทาน ฟุตบาทจึงต้องซ่อมบ่อยๆ แต่หลายครั้งก็ไม่ได้มาตรฐาน ทำให้ผู้คนต้องระมัดระวังทุกย่างก้าว เสี่ยงต่ออุบัติเหตุ และเดินทางไปไหนก็ไม่สะดวกสบายเลย นอกจากนี้ยังทำให้เมืองดูไม่พร้อมใช้งาน และลดความมั่นใจของประชาชนในการใช้ชีวิตประจำวันบนฟุตบาทอีกด้วย 

รถจักรยานยนต์และร้านค้าบนทางเท้า

ทางเท้าในกรุงเทพฯ กลับกลายเป็นพื้นที่จอดรถจักรยานยนต์หรือวางแผงร้านค้า ทำให้ผู้คนต้องเบี่ยงตัว เดินลงถนน หรือเดินอ้อมไปมา การใช้ฟุตบาทแบบนี้เพิ่มความเสี่ยงต่ออุบัติเหตุ และทำให้ผู้สูงอายุ เด็กเล็ก หรือผู้พิการเข้าถึงทางเท้าได้ยาก เมืองจึงสูญเสียพื้นที่สาธารณะที่ควรจะเป็นของทุกคน และทำให้ชีวิตประจำวันเต็มไปด้วยความลำบากโดยไม่จำเป็นด้วย 

ออกแบบที่ไม่นึกถึงผู้พิการและผู้สูงอายุ

ทางเท้าหลายๆ แห่งในกรุงเทพฯ ถูกออกแบบโดยไม่คำนึงถึงความต้องการของผู้พิการและผู้สูงอายุ เช่น ไม่มีทางลาดสำหรับรถเข็น ไม่มีราวจับ หรือพื้นผิวลื่นเมื่อฝนตก ทำให้การเดินทางเป็นเรื่องยากและเสี่ยงต่ออุบัติเหตุ คนที่ต้องใช้ฟุตบาทในเมืองที่ละเลยการออกแบบเหล่านี้ จึงไม่สามารถเป็นพื้นที่สาธารณะที่เท่าเทียมสำหรับทุกคนได้จริงๆ 

แนวทางการแก้ไขปัญหาทางเท้า

เมื่อเรารู้แล้วว่าปัญหาทางเท้าส่งผลต่อชีวิตประจำวันอย่างไร ขั้นต่อไปคือการมองหาแนวทางแก้ไข ทั้งจากภาครัฐและภาคประชาชน เพื่อสร้างทางเท้าที่ปลอดภัย ใช้งานง่าย และเป็นมิตรกับทุกคน 

1. บทบาทของภาครัฐ

การพัฒนาทางเท้าในกรุงเทพฯ ไม่สามารถเกิดขึ้นได้หากขาดการผลักดันจากภาครัฐ โดยเฉพาะในช่วงที่ผู้ว่าฯ ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ เข้ามารับตำแหน่ง ได้มีการริเริ่มโครงการปรับปรุงทางเท้าอย่างจริงจัง เพื่อทำให้พื้นที่สัญจรสำหรับคนเดินเท้าปลอดภัย สะดวก และเป็นระเบียบมากขึ้น 

โครงการนี้ไม่ได้แค่แก้ปัญหาทางเท้าที่ชำรุด แต่ยังเน้นการออกแบบที่ตอบโจทย์คนทุกกลุ่ม ทั้งเด็ก ผู้ใหญ่ ผู้สูงอายุ และผู้พิการ ถือเป็นก้าวสำคัญที่สะท้อนให้เห็นถึงบทบาทภาครัฐในการสร้างเมืองที่ทุกคนสามารถใช้ชีวิตได้อย่างเท่าเทียม

การลงพื้นที่สำรวจจริง

หนึ่งในจุดแข็งของผู้ว่าฯ ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ คือการลงพื้นที่ด้วยตัวเองเพื่อสำรวจสภาพทางเท้าอย่างใกล้ชิด ขั้นตอนการดำเนินการเริ่มจากการเดินตรวจพื้นที่จริง ร่วมกับเจ้าหน้าที่เขตและทีมงาน เพื่อมองเห็นปัญหาที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นพื้นแตกหัก พื้นต่างระดับ สิ่งกีดขวาง หรือการใช้พื้นที่ไม่เป็นระเบียบ 

จากนั้นจึงเก็บข้อมูลและนำมาหารือเพื่อจัดลำดับความสำคัญ ว่าพื้นที่ไหนควรได้รับการแก้ไขก่อน การลงพื้นที่ในลักษณะนี้ทำให้การแก้ปัญหามีความแม่นยำ สะท้อนปัญหาจริง และสร้างความเชื่อมั่นให้ประชาชนเห็นว่าภาครัฐใส่ใจจริงๆ

นโยบายปรับปรุงทางเท้าให้ได้มาตรฐาน

ผู้ว่าฯ ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ได้ผลักดันนโยบายปรับปรุงทางเท้าให้เป็นไปตามมาตรฐานเดียวกันทั่วกรุงเทพฯ โดยขั้นตอนเริ่มจากการกำหนดเกณฑ์ด้านความปลอดภัย ความทนทาน และความสะดวกในการใช้งาน เช่น การเลือกใช้วัสดุที่แข็งแรง ไม่ลื่นง่าย และรองรับผู้พิการหรือผู้สูงอายุได้ 

จากนั้นมีการออกแบบให้สอดคล้องกับสภาพแวดล้อมของพื้นที่ เช่น พื้นที่หน้าโรงเรียน สถานีขนส่ง หรือชุมชน เพื่อให้ตอบโจทย์การใช้งานจริง นอกจากนี้ยังมีการบูรณาการกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งในด้านงบประมาณ การก่อสร้าง และการบำรุงรักษาต่อเนื่อง เพื่อให้ทางเท้ามีมาตรฐานยั่งยืนและเป็นประโยชน์กับทุกคนในเมือง

2. บทบาทของประชาชน

การพัฒนาทางเท้าไม่ได้ขึ้นอยู่กับภาครัฐเพียงฝ่ายเดียว ประชาชนเองก็มีบทบาทสำคัญในการดูแลและแจ้งปัญหาที่พบ เพื่อให้การปรับปรุงทางเท้าตรงจุดและมีประสิทธิภาพ นโยบายของผู้ว่าฯ ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ เน้นการมีส่วนร่วมของคนเมือง โดยเปิดช่องทางให้ประชาชนรายงานปัญหาและร่วมเสนอแนวทางแก้ไข ทำให้ฟุตบาทกลายเป็นพื้นที่สาธารณะที่ทุกคนสามารถมีส่วนร่วมและใช้ได้อย่างเท่าเทียม

การแจ้งปัญหาผ่าน Traffy Fondue

Traffy Fondue (ทราฟฟี่ ฟองดูว์) เป็นเครื่องมือที่ทำให้ประชาชนสามารถแจ้งปัญหาทางเท้าฟุตบาทได้รวดเร็ว สามารถแจ้งปัญหาผ่าน LINE ได้ตามขั้นตอนดังนี้

1. เพิ่มเพื่อนใน LINE ผ่านการสแกน QR Code หรือค้นหา LINE ID @traffyfondue 
2. แจ้งปัญหาผ่าน Chatbot ที่โต้ตอบอัตโนมัติบน LINE
3. จากนั้นถ่ายรูปปัญหาที่พบ เช่น พื้นแตก ขอบฟุตบาทสูง รถจอดผิดกฎหมาย หรือสิ่งกีดขวาง 
4. พร้อมระบุพิกัดและรายละเอียดเพิ่มเติม แล้วกดส่งรายงาน 

ข้อมูลจะถูกส่งไปยังหน่วยงานที่รับผิดชอบเพื่อดำเนินการแก้ไข ทำให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาทางเท้าและช่วยให้การแก้ไขเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ

การร่วมมือกันของคนชุมชน

การแก้ไขปัญหาทางเท้า ชุมชนสามารถมีส่วนร่วมได้โดยการสังเกตและรายงานปัญหาที่พบ ร่วมจัดกิจกรรมทำความสะอาดหรือซ่อมแซมฟุตบาทเล็กๆ ร่วมมือกับร้านค้าให้ไม่วางสิ่งของกีดขวาง และสร้างเครือข่ายสื่อสารระหว่างคนในชุมชนเพื่อแจ้งปัญหาไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ช่วยให้ฟุตบาทปลอดภัย ใช้งานได้จริง และสร้างความเป็นเจ้าของพื้นที่สาธารณะร่วมกัน ทำให้ทุกคนสามารถใช้ชีวิตในเมืองได้สะดวกและเท่าเทียมมากขึ้น

ตัวอย่างเมืองที่จัดการทางเท้าได้ดี

หลายๆ เมืองรอบโลกแสดงให้เห็นว่า… ทางเท้าที่ดีไม่ได้เป็นแค่เรื่องความสะดวกสบายเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงความเอาใจใส่ชีวิตผู้คนและภาพลักษณ์ของเมือง การจัดการฟุตบาทอย่างเป็นระบบช่วยให้ผู้คนเดินได้ปลอดภัย สบายใจ และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

ประเทศญี่ปุ่น เมืองแห่งความเป็นระเบียบ

ในญี่ปุ่น ทางเท้าถูกออกแบบอย่างเป็นระบบและละเอียดรอบคอบ พื้นเรียบ กว้างขวาง มีทางเดินสำหรับผู้พิการและทางม้าลายที่ชัดเจน พร้อมสัญญาณไฟและป้ายบอกทางที่เข้าใจง่าย ความเป็นระเบียบนี้ทำให้ผู้คนเดินได้ปลอดภัยและมั่นใจ ไม่ต้องคอยหลบหลีกอุปสรรค การเดินทางประจำวันจึงสะดวกขึ้น ลดความเครียด และช่วยให้ชีวิตประจำวันราบรื่น ทั้งยังสะท้อนถึงวินัยและความเอาใจใส่ของเมืองต่อผู้อยู่อาศัยและนักท่องเที่ยว

สิงคโปร์ การออกแบบที่เป็นมิตรกับทุกคน

สิงคโปร์ให้ความสำคัญกับการออกแบบทางเท้าให้เข้าถึงได้สำหรับคนทุกกลุ่ม ไม่ว่าจะเป็นผู้สูงอายุ เด็ก หรือผู้พิการ ฟุตบาทมีทางลาด พื้นผิวกันลื่น และพื้นที่พักร่มเงา เพื่อให้การเดินปลอดภัยและสะดวกสบาย การวางระบบแบบนี้ช่วยให้ประชาชนใช้พื้นที่สาธารณะได้เต็มที่ ส่งเสริมให้คนเดินทางด้วยเท้าและขนส่งสาธารณะมากขึ้น ลดความแออัด และสร้างเมืองที่ทั้งเป็นมิตรต่อผู้คนและดูน่าอยู่มากกว่าเดิม

ทางเท้าที่ดีเท่ากับเมืองที่ดี… คุณภาพการใช้ชีวิตที่เราได้กลับคืน

เมื่อทางเท้าถูกออกแบบให้สะดวก ปลอดภัย และเข้าถึงได้จริง ชีวิตของผู้คนก็เปลี่ยนไป เมืองจะไม่ได้เป็นแค่ที่อยู่อาศัย แต่กลายเป็นพื้นที่ที่ทุกคนอยากใช้เวลา เดินเล่น และมีส่วนในการดูแลร่วมกัน

คุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

ทางเท้าที่ดีช่วยให้การเดินเป็นเรื่องง่ายและปลอดภัย ไม่ต้องคอยหลบสิ่งกีดขวางหรือกังวลเรื่องอุบัติเหตุ เมื่อผู้คนสามารถเดินได้สะดวก ก็มีโอกาสออกกำลังกายมากขึ้น ลดการพึ่งพารถ และใช้ชีวิตประจำวันคล่องตัว ทั้งยังสร้างความสบายใจให้ผู้สูงอายุ เด็ก หรือผู้พิการที่ต้องพึ่งพาฟุตบาทโดยตรง ส่งผลให้ทุกคนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นในทุกก้าวที่เดิน  

เมืองที่น่าอยู่และดึงดูดนักท่องเที่ยว

ทางเท้าที่สะอาด สวยงาม และปลอดภัย ช่วยสร้างบรรยากาศของเมืองให้น่าอยู่มากขึ้น ทำให้คนท้องถิ่นรู้สึกสบายใจในการใช้ชีวิตประจำวัน สร้างความประทับใจให้กับนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยว การมีฟุตบาทที่เดินได้จริง เอื้อต่อการชมเมือง ร้านค้า และสถานที่ท่องเที่ยวโดยรอบ ส่งผลให้เศรษฐกิจท้องถิ่นคึกคัก และภาพลักษณ์ของเมืองดูมีคุณภาพและเป็นมิตรต่อทุกคน

ความรู้สึกเป็นเจ้าของเมืองร่วมกัน

เมื่อทางเท้าได้รับการดูแลและออกแบบให้ใช้งานได้จริง ประชาชนจะรู้สึกว่าเมืองนี้เป็นพื้นที่ที่สร้างมาเพื่อทุกคน การได้เดินบนฟุตบาทที่สะดวกและปลอดภัย ทำให้เกิดความผูกพันและความภูมิใจในเมืองของตัวเอง ผู้คนจะมีแรงจูงใจในการช่วยกันรักษาความสะอาด ไม่กีดขวางทางเดิน และร่วมกันดูแลพื้นที่สาธารณะ ทางเท้าที่ดีจึงไม่เพียงเป็นโครงสร้างพื้นฐาน แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของการอยู่ร่วมกันและความรับผิดชอบร่วมของคนทั้งเมือง 

สรุป

ทางเท้าอาจดูเป็นเพียงพื้นที่เล็กๆ ริมถนน แต่จริงๆ แล้วคือเส้นเลือดสำคัญที่หล่อเลี้ยงชีวิตคนทั้งเมือง ฟุตบาทที่ดีช่วยให้ผู้คนใช้ชีวิตประจำวันได้สะดวก ปลอดภัย และสร้างบรรยากาศเมืองที่น่าอยู่ ขณะเดียวกัน ปัญหาที่เราพบเจอ เช่น ทางเท้าไม่เรียบ วัสดุไม่ทนทาน หรือการกีดขวางทางเท้า ล้วนสะท้อนถึงสิ่งที่ยังต้องแก้ไข ไม่ว่าจะเป็นภาครัฐที่มีหน้าที่วางแผนและปรับปรุง หรือประชาชนที่สามารถร่วมแจ้งปัญหาและช่วยกันดูแล ทุกฝ่ายต่างมีบทบาทสำคัญร่วมกัน การสร้างฟุตบาทที่ดีจึงไม่ใช่เรื่องไกลตัว แต่คือการสร้างเมืองที่เราทุกคนภูมิใจและอยากใช้ชีวิตร่วมกันในทุกๆ วัน 

“ถึงเวลาแล้วที่เราจะร่วมก้าวไปด้วยกัน บนทางเท้าที่ปลอดภัย เท่าเทียม และเป็นของทุกคนอย่างแท้จริง”

FAQ – คำถามที่พบบ่อย

ทางเท้าคืออะไร ต่างจากฟุตบาทอย่างไร?

ทางเท้าคือพื้นที่สำหรับคนเดินที่อยู่ริมถนน ส่วนฟุตบาทเป็นคำเรียกทั่วไปที่คนไทยนิยมใช้ หมายถึงสิ่งเดียวกัน แต่บางครั้งอาจใช้ต่างกันตามบริบทการพูดหรือเขียน

ทำไมทางเท้าคอนกรีตถึงถูกใช้มากกว่าแบบอื่น?

เพราะทางเท้าคอนกรีตมีความทนทาน รับน้ำหนักได้ดี และดูแลรักษาง่าย จึงเหมาะกับการใช้งานในเมืองที่มีการสัญจรหนาแน่นและต้องการความแข็งแรงในระยะยาว

ตัวหนอนทางเท้าคืออะไร?

ตัวหนอนทางเท้าคือแผ่นคอนกรีตรูปสี่เหลี่ยมขอบมนที่ใช้ปูพื้นทางเท้า มีข้อดีคือสามารถถอดเปลี่ยนหรือซ่อมแซมเป็นจุดๆ ได้โดยไม่ต้องรื้อทั้งหมด แต่หากทำไม่ดีอาจทำให้พื้นไม่เรียบได้ง่าย

References

1. ศุภรา พันธุ์ติยะ และปวีณา ครุฑธาพันธ์. ทราฟฟี่ฟองดูว์ (Traffy Fondue) แจ้งจบครบปัญหาเมือง. nectec.or.th. Published 18 February 2022. Retrieved 1 October 2025.